Στην τηλεφωνική μας γραμμή είναι ο κύριος Φίλιππος Σαχινίδης, ο Βουλευτής και πρώην Υπουργός και ένα από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που προσχώρησαν σε αυτή τη καινούργια κίνηση. Καλημέρα σας κύριε Σαχινίδη και χρόνια πολλά.
Καλημέρα, χρόνια πολλά και Καλή Χρονιά.
Να αρχίσουμε λίγο ανάποδα και να επικαλεστώ την εμπειρία σας ως Υπουργός Οικονομικών στην διαχείριση των ελληνικών οικονομικών, στην διαχείριση των σχέσεων με τους ευρωπαίους. Όλη αυτή η συζήτηση που άνοιξε στην Ευρώπη, δεν άνοιξε εδώ, για το αν η Ευρωζώνη αντέχει τώρα μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, αν τώρα αυτό είναι πιθανότερο από ότι ήταν το 2010 ή το 2011. Σας φαίνεται ότι είναι μια συζήτηση πραγματική ή είναι μια απόπειρα παρέμβασης στην ελληνική εκλογική μάχη και τρομοκράτησης των ελλήνων ψηφοφόρων;
Θεωρώ ότι είναι ένα τεχνητό δίλημμα που δημιουργούν συντηρητικές δυνάμεις στην Ευρώπη και δυνάμεις έξω από την Ευρώπη, οι οποίες έχουν μια αντιευρωπαϊκή στάση. Το οποίο τεχνητό δίλημμα, βεβαίως, τροφοδοτεί εκφράσεις λαϊκισμού.
Στο δίλημμα που θέτουν οι συντηρητικές δυνάμεις, δύο επιλογές υπάρχουν: ή παραμένετε στην Ευρώπη και ακολουθείτε πολιτικές λιτότητας ή δεν υπάρχει άλλη επιλογή, κάποιος που δεν θέλει να συμμορφωθεί με τους κανόνες να βγει έξω από την Ευρώπη.
Θεωρώ ότι αυτή είναι μια λανθασμένη προσέγγιση. Γιατί η Ευρώπη, για να μπορέσει να συνεχίσει να λειτουργεί αποτελεσματικά και προς όφελος των πολιτών της, θα πρέπει να συνδυάζει τα εξής.
Πρώτον, να υπάρχει δημοσιονομική πειθαρχία, η οποία όμως δεν αγγίζει τα όρια της λιτότητας. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, να ζητάς από την Ελλάδα την επόμενη δεκαετία να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 4,5%.
Δεύτερον, θα πρέπει η Ευρώπη να αγωνιστεί για να επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτή τη στιγμή, έχει πολύ κακές αναπτυξιακές επιδόσεις. Δεν μπορεί να συνέλθει ακόμη από την κρίση που ξέσπασε το 2008. Και αυτή τη στιγμή βρίσκεται αντιμέτωπη με το φάσμα της «ιαπωνοποίησης». Δηλαδή, να βιώσει αποπληθωρισμό και στασιμότητα.
Και τρίτον, η Ευρώπη δεν μπορεί να μείνει απαθής απέναντι σε ένα φαινόμενο, το οποίο αρχίζει να φαίνεται ότι την απειλεί. Δηλαδή, ναι, να περάσει σε ρυθμούς ανάπτυξης θετικούς, αλλά να μην συνοδεύονται από την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Και δεν μπορεί να μείνει απαθής απέναντι στο γεγονός, ότι μεγάλα τμήματα πληθυσμού, ιδιαίτερα στις χώρες που ήταν σε Προγράμματα, πέρασαν κάτω από τη γραμμή της φτώχειας.
Άρα, επιμένω, είναι τεχνητό το δίλημμα. Και βεβαίως θα συμφωνήσω με την επισήμανση που κάνατε, ότι το μεγαλύτερο λάθος που θα μπορούσαν να κάνουν αυτές οι συντηρητικές δυνάμεις είναι να βάζουν αυτά τα τεχνητά διλήμματα, προσπαθώντας να παρέμβουν στη δημόσια συζήτηση που διεξάγεται στην Ελλάδα με αφορμή τις εκλογές που θα γίνουν στις 25 Ιανουαρίου.
Με βάση αυτά που λέτε, αισθάνεστε ότι υπάρχει ένα πραγματικό έδαφος μετά τις εκλογές, μια καινούργια ελληνική κυβέρνηση όποιου σχήματος και σύνθεσης κι αν είναι, να διαπραγματευτεί μια αλλαγή πολιτικής χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρώ;
Επιμένω πολύ σε αυτό που είπε προχθές ο Πρόεδρος του Κινήματος, αναφορικά με τη διαμόρφωση ενός πλαισίου για μια προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας. Ναι, η χώρα έχει κάνει φοβερές αλλαγές στα προβλήματα που αντιμετώπιζε, σε ότι αφορά τα ελλείμματα. Άρα, αυτό ενισχύει τη διαπραγματευτική μας θέση.
Πρέπει να επιμείνουμε ότι στόχος των Ελλήνων, που κατέβαλαν τόσο μεγάλες θυσίες όλο αυτό το διάστημα, είναι η Ελλάδα να παραμείνει στην Ευρωζώνη. Αλλά από εδώ και πέρα, η Ευρώπη θα πρέπει να δώσει έμφαση στην ανάπτυξη και μέσω της ανάπτυξης να υποβοηθηθεί η περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή. Αντί, δηλαδή, να ζητάνε από την Ελλάδα να πετύχει έναν δημοσιονομικό στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 4,5% για δέκα χρόνια, που είναι εξωπραγματικό, είναι προτιμότερο να κάνουμε μια συζήτηση στη βάση ενός ελληνικού σχεδίου. Ενός σχεδίου, που θα έχει ετοιμαστεί εδώ στην Ελλάδα, θα έχει παρουσιαστεί στους Έλληνες, θα ενσωματώνει πακέτο προοδευτικών μεταρρυθμίσεων που θα αλλάξουν τη δομή και τον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας, αλλά και των θεσμών που εγκλωβίζουν παραγωγικές και δημιουργικές δυνάμεις.
Ωραία τα λέτε, κύριε Σαχινίδη αλλά αυτό το σχέδιο δεν υπάρχει. Πέντε χρόνια τώρα δεν υπάρχει. Πώς θα το εφεύρουν, θα το βγάλουν από το καπέλο σε λίγες ημέρες;
Χαίρομαι που αναγνωρίζετε, ότι αυτή τη στιγμή, ενώ έχουμε περάσει όλα αυτά, δύσκολα οι ελληνικές δυνάμεις καταφέρνουν να συνεννοηθούν ως προς το ελάχιστο, να παρουσιάσουν ένα ελληνικό σχέδιο. Διότι, μέχρι τώρα, είχαμε μία τεχνητή πόλωση και ένα τεχνητό δίλημμα ανάμεσα σε αυτούς που είναι υπέρ του μνημονίου και σε αυτούς που είναι κατά του μνημονίου. Και μάλιστα φτάσαμε στο σημείο να θέλουν μέσω αυτής της διάκρισης και καταργήσουν και την ιστορική διάκριση των πολιτικών δυνάμεων της χώρας μεταξύ δεξιάς και αριστεράς.
Αυτή τη στιγμή, η διαπραγματευτική ικανότητα της χώρας είναι ενισχυμένη, διότι έχει καταφέρει και έχει μειώσει τα ελλείμματα. Αλλά πρέπει να προτάξουμε δύο πράγματα: Το ένα είναι αλλαγές στο παραγωγικό πρότυπο, και το δεύτερο άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων της ανεργίας και της φτώχιας. Αυτό πρέπει να είναι το περιεχόμενο μιας συζήτησης που θα γίνει με τους Ευρωπαίους. Και βεβαίως, όλες οι αναγκαίες αποφάσεις που αφορούν στο χρέος της χώρας. Γιατί με αυτόν τον τρόπο, θα φύγει αυτός ο προβληματισμός που υπάρχει στις διεθνείς αγορές γύρω από το μέλλον και την προοπτική της Ελλάδας, και θα μπορέσουμε να προσελκύσουμε ιδιωτικές επενδύσεις.
Δεν μπορεί η ελληνική οικονομία να προχωρήσει, εάν μέσα στην επόμενη τριετία-τετραετία δεν προσελκύσει επενδύσεις ιδιωτικές της τάξης των 30 δισεκατομμυρίων, έτσι ώστε, μέρος της παραγωγικής βάσης που καταστράφηκε πριν ή και κατά τη διάρκεια της κρίσης, να αποκατασταθεί για να μπορέσουν να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας.
Μάλιστα. Τώρα όλα αυτά, έτσι όπως σας ακούω και όπως άκουσα και τον κύριο Παπανδρέου το Σάββατο, καταλαβαίνω ότι ο πιθανότερος φορέας για να τα υλοποιήσει, είναι μια κυβέρνηση στην οποία συμμετέχει ο ΣΥΡΙΖΑ, και το δικό σας το Κίνημα, το νεοπαγές.
Πολλές φορές μας ρωτάνε: Με ποιους είστε διατεθειμένοι να συνεργαστείτε; Το ερώτημα δεν είναι με ποιους εμείς είμαστε διατεθειμένοι, αλλά αυτοί οι οποίοι φαίνεται ότι θα έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων, είναι διατεθειμένοι να συνεργαστούν με εμάς στη βάση του πλαισίου, που μόλις προηγουμένως σας περιέγραψα; Διότι, το πλαίσιο είναι πολύ ξεκάθαρο. Πρώτον, παραμονή στην Ευρωζώνη. Δεύτερον, ασφαλής και οριστική έξοδος από το πρόγραμμα.
Διότι, μία από τις συμβατικές υποχρεώσεις της προηγούμενης κυβέρνησης ήταν, καθώς ήξερε ότι το πρόγραμμα τελείωνε τον Δεκέμβριο του 2014, να προετοιμάσει έγκαιρα και με ασφάλεια την έξοδο της χώρας στις αγορές. Αντί, όμως, να το προετοιμάσει, αναλώθηκε σε έναν αντιμνημονιακό λόγο, διότι πίστευε ότι σε αυτό το επίπεδο μπορεί να κερδίσει την Αξιωματική Αντιπολίτευση, τον ΣΥΡΙΖΑ. Ως αποτέλεσμα, αυτή τη στιγμή, η χώρα βιώνει συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας. Κι όπως και εσείς αναφέρατε στην εισαγωγή, ξεκινά για άλλη μία φορά, αυτή η συζήτηση περί πιθανής εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Συζήτηση που είχε επίσης κυριαρχήσει στον ευρωπαϊκό τύπο, και την περίοδο μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου του 2012, όταν πάλι με επιμονή της Νέας Δημοκρατίας και του κυρίου Σαμαρά, η χώρα τότε, αμέσως μετά τη σύναψη του δεύτερου προγράμματος, προχώρησε στη διεξαγωγή εκλογών, διότι βιαζόταν τότε η Νέα Δημοκρατία να έρθει στην κυβέρνηση και στην εξουσία.
Ναι. Τώρα υπάρχει μια ένσταση, που αφορά πια τα καθαρά πολιτικά και εκλογικά. Την άκουσα χθες, το είπε ο κύριος Σταύρος Θεοδωράκης στο δελτίο του ΣΚΑΙ. Είπε ότι “ωραία, σύμφωνοι, ο κύριος Γεώργιος Παπανδρέου έκανε ένα καινούργιο Κίνημα, κάποιοι άνθρωποι συστρατεύτηκαν μαζί του, αλλά τι είναι αυτό που μας κάνει να πιστεύουμε ότι αυτό που δεν κατάφερε να κάνει το 2009 που είχε πάρει 44%, θα το κάνει τώρα που θα πάρει κάτι λιγότερο”.
Υποβαθμίζει κανείς και υποτιμά τις συνθήκες με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπος ο Γιώργος Παπανδρέου και η κυβέρνησή του το 2009. Έλλειμμα 36 δισεκατομμυρίων το 2009. Αυτή τη στιγμή έχουμε πρωτογενή πλεονάσματα. Έλλειμμα στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών 14% του Α.Ε.Π.…
Ναι. Αλλά συγνώμη. Δεν έχουμε ακούσει και καμία αυτοκριτική. Εντάξει. Η κατάσταση ήταν αυτή που ήταν. Δεν έχει καμία ευθύνη η κυβέρνηση για το πώς προετοιμάστηκε;
Να ολοκληρώσω την σύγκριση. Το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων ήταν απέναντι στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, κανείς δεν ήθελε να προσφέρει συναίνεση και συνεργασία και ταυτόχρονα μια βαθύτατα συντηρητική Ευρώπη λειτουργούσε τιμωρητικά.
Δεν μπορώ να φανταστώ ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα εκείνης της περιόδου, αν ήταν στην εξουσία ο κύριος Θεοδωράκης ή ο κύριος Σαμαράς ή ο κύριος Τσίπρας. Αλλά επειδή τουλάχιστον την περίπτωση του κυρίου Σαμαρά την έχουμε δει αυτή την διετία, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν τότε, δηλαδή η Ευρώπη να στήσει έναν μηχανισμό από το μηδέν, να δώσει στην Ελλάδα τα πρώτα 110 δισεκατομμύρια αρχικά και τα δεύτερα 130 δισεκατομμύρια, είναι μία κατάκτηση η οποία προέκυψε σε ένα περιβάλλον μοναχικό για την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου και σε μια εχθρική Ευρώπη.
Ναι. Αλλά κι εσείς έχετε αποδεχθεί ότι οι όροι με τους οποίους συνδέονταν αυτά, δεν οδήγησαν σε σωτηρία, οδήγησαν σε καταστροφή της ελληνικής οικονομίας.
Επαναλαμβάνω, τα προβλήματα ξεκινούσαν από το γεγονός ότι η Ευρώπη, στην αρχή, προσλαμβάνοντας με έναν ιδεοληπτικό τρόπο την αιτία της κρίσης, λειτούργησε τιμωρητικά σε βάρος της Ελλάδος.
Σωστό.
Θυμόσαστε τα επιτόκια με τα οποία ξεκίνησε ο δανεισμός. Μετά η Ευρώπη, δεν ήταν διατεθειμένη να δώσει περισσότερα χρήματα, ώστε η προσαρμογή να διαρκέσει περισσότερο. Καταλαβαίνετε, η Ευρώπη είπε, «θέλω η Ελλάδα να μειώσει τα ελλείμματά της μέσα σε τρία χρόνια». Δεν μπορείς να μειώσεις έλλειμμα της τάξης των 36 δισεκατομμυρίων μέσα σε τρία χρόνια χωρίς να βαθύνει η ύφεση και να αυξηθεί η ανεργία. Αυτό όμως για να το αποφύγουμε, σημαίνει ότι η Ευρώπη έπρεπε να μας δώσει όχι 110 με το πρώτο πρόγραμμα, 150 και 160 δισεκατομμύρια.
Υπήρχαν Ευρωπαϊκά Κοινοβούλια, με πολύ εχθρική στάση που τροφοδοτούσε ο λαϊκισμός και δύσκολα θα εξασφάλιζε κανείς από τις χώρες της Ευρώπης περισσότερα χρήματα.
Ακόμη όμως δεν έχουμε ακούσει από τον κύριο Παπανδρέου και μία αυτοκριτική τοποθέτηση για το πώς είχε προετοιμάσει το εκλογικό σώμα, την ελληνική κοινωνία, για αυτές τις δυσκολίες τις οποίες γνώριζε. Η προσγείωση από τον προεκλογικό λόγο του 2009 στον μετεκλογικό και κυρίως στα δύσκολα του 2010, έκανε ακόμα δυσκολότερη, όλα αυτά που λέτε. Δηλαδή, και τη στάση της Ευρώπης και την αντιπαράθεση των άλλων πολιτικών δυνάμεων, ακριβώς γιατί δεν είχε γίνει μια σωστή προετοιμασία και προειδοποίηση των εκλογέων για το τι τους περιμένει.
Έχει κάνει. Κατά καιρούς, στις τοποθετήσεις του, έχει κάνει και αυτοκριτική, είπε ότι και λάθος κινήσεις έγιναν, και πολλές φορές έγιναν λάθος επιλογές, σε μια σειρά από ζητήματα, πρόσωπα κλπ.. Κανένας δεν είναι αλάνθαστος.
Αν καθίσει κανείς να κάνει μια συνολική αποτίμηση της προσπάθειας – επειδή ο ένας εκ των δύο που συστρατεύτηκαν τότε Αρχηγών στον αντιμνημονιακό λόγο, ο κύριος Σαμαράς, είχε πεδίο δόξης λαμπρό, να εφαρμόσει τα Ζάππεια και τον αντιμνημονιακό ιστό απόψεων που υιοθετούσε καθ’ όλη την περίοδο μεταξύ 2009-2011 και να τα υλοποιήσει καθ’ όλο το διάστημα που ήταν Πρωθυπουργός – διαπιστώσαμε ότι τελικά, δεν υπήρχαν πάρα πολλές επιλογές.
Αυτό που είπαμε από την πρώτη στιγμή, ήταν ότι μακάρι να είχαμε περισσότερα χρήματα, να είχαμε περισσότερο χρόνο, και μακάρι να ξεκινούσαμε κυρίως από μεταρρυθμίσεις και να ήταν πιο ήπια η δημοσιονομική προσαρμογή. Δυστυχώς, αυτά δεν έγιναν. Το ερώτημα είναι, αν θα συνεχίσουμε να κάνουμε συζήτηση μόνο για το 2009 και να μη συζητήσουμε καθόλου για το πώς φτάσαμε στο 2009, για να δούμε ποια είναι η πραγματική αιτία…
Σ’ αυτό συμφωνώ. Ότι πρέπει να κάνουμε συζήτηση και για το πριν. Εντάξει.
Η χώρα έφτασε μέχρι το 2004 να έχει δανειστεί 18 δισεκατομμύρια κι από το 2004 μέχρι το 2009 άλλα 120 δισεκατομμύρια. Γιατί δεν μας προβληματίζει αυτό;
Η χώρα είχε κατεστραμμένη παραγωγική βάση και δεν μπορούσαν τα ελληνικά προϊόντα να βρουν θέσεις στα ράφια στο εξωτερικό, ενώ στα ελληνικά καταστήματα υπήρχαν μόνο εισαγόμενα. Αυτό γιατί δεν πρέπει να μας προβληματίσει;
Προφανώς μας προβληματίζει. Γι’ αυτό και συμφωνήσαμε ότι πρέπει να γίνει ένα ελληνικό σχέδιο εξόδου από την κρίση.
Σ’ αυτές τις λίγες ημέρες και σ’ έναν δύσκολο προεκλογικό αγώνα, λόγω και συνθηκών – δεν ξέρω αν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο διεξαγωγής προεκλογικού αγώνα Ιανουάριο – τα κόμματα θα προσφέρουν πολύ μεγάλη υπηρεσία στους πολίτες, εάν τους εξηγήσουν ορισμένα πολύ απλά πράγματα. Η ιστορία έχει δείξει, ότι όταν η ελληνική οικονομία δουλεύει καλά, δουλεύουν οι μηχανές, τρέχουν με 3%-4% ανάπτυξη, ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι δημιουργούνταν περίπου 50.000 θέσεις εργασίας τον χρόνο. Έχουμε 1.000.000 ανέργους. Αν αφήσουμε την ιστορία απλώς να επαναληφθεί από εδώ και στο εξής, ένας νεαρός περίπου 20 χρονών θέλει 20 χρόνια, δηλαδή θα γίνει 40 αν είναι ο τελευταίος που θα προσληφθεί.
Αντί λοιπόν να συζητούμε για το παρελθόν και να αφιερώνουμε τα ¾ της συζήτησης στο παρελθόν, είναι πολύ χρήσιμο για τα νέα παιδιά, δηλαδή τους 20άρηδες, τους 25άρηδες, οι οποίοι αυτήν τη στιγμή νοιώθουν μια αποστασιοποίηση από τα πολιτικά πρόσωπα, από τα κόμματα και από το πολιτικό δυναμικό, να τους εξηγήσουμε ποιο είναι αυτό το σχέδιο που προτείνει το κάθε κόμμα, που θα επιτρέψει να δημιουργηθούν όχι 50.000 θέσεις εργασίας αλλά 100.000 και 150.000. Ώστε να δημιουργηθεί μια κρίσιμη μάζα θέσεων εργασίας μέσα στην επόμενη διετία – τριετία και μ ‘ αυτόν τον τρόπο να τροφοδοτηθεί η ανάπτυξη στην ελληνική οικονομία.
Γι’ αυτό επιμένω ότι αν έχεις μια εχθρική στάση, για παράδειγμα απέναντι στο ρόλο των ιδιωτικών επενδύσεων σε μια μεικτή οικονομία, πολύ φοβάμαι ότι υπονομεύεις την ανάκαμψη αυτής της οικονομίας. Γι’ αυτό και είναι χρήσιμο, όλο το επόμενο χρονικό διάστημα να αφιερωθεί σε συγκεκριμένες προτάσεις, σε τεκμηρίωση και βεβαίως, να γίνει και μια αποτίμηση των γεγονότων που μας έφεραν ως εδώ. Για να ξέρουμε αν οι προτάσεις που κατατίθενται σχετίζονται με την αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων που οδήγησαν τη χώρα στην κρίση.
Μου επιτρέπετε και μια προσωπική ερώτηση για να κλείσουμε; Εσείς γιατί διαλέξατε τελικά να συνταχθείτε με τον κ. Παπανδρέου και το δικό του ΚΙΝΗΜΑ και να εγκαταλείψετε το κόμμα με το οποίο πρώτο-πολιτευτήκατε και μέσα από το οποίο αναδειχθήκατε και Βουλευτής και Υπουργός; Προσωπικά, πώς εξηγείτε τη στάση σας;
Παραμένω στο χώρο των ανθρώπων που πιστεύουν ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο ριζοσπαστικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Άποψη, την οποία κατέθετα το τελευταίο χρονικό διάστημα και ζητούσα από τους συντρόφους μου στο ΠΑΣΟΚ να προχωρήσουμε στην ανασυγκρότηση του χώρου: ή θα κάνουμε μία αναδιάρθρωση, ένα restructure και ένα rebranding του ΠΑΣΟΚ, όπως έγινε με το εργατικό κόμμα της Αγγλίας, να πούμε για παράδειγμα ένα ΝΕΟ ΠΑΣΟΚ ή να πάμε σε ένα ΕΠΙΝΕ και να ξεκινήσουμε μία νέα προσπάθεια.
Όταν κατατέθηκε μία πρόταση για την πραγματοποίηση ενός νέου Συνεδρίου, που θα κινητοποιήσει δυνάμεις, έξω από θεσμούς, διαδικασίες, καταστατικά, αυτή η πρόταση απορρίφθηκε και χαρακτηρίστηκε μάλιστα, ως εξωτερικό ζήτημα του ΠΑΣΟΚ. Αντιλαμβάνομαι, ότι κάποιοι ήταν ικανοποιημένοι με την κατάσταση, δεν τους ενοχλούσε η προϊούσα συρρίκνωση των δυνάμεων, οι οποίες ήταν κάποτε κοντά στο ΠΑΣΟΚ και η αποστασιοποίηση τους.
Ναι, αλλά και μ’ αυτό που κάνετε εσείς, τη συρρίκνωση δε θα την ενισχύσετε;
Εγώ δεν μπορούσα να σιωπώ. Να βλέπω τον πολιτικό χώρο που στήριξαν εκατομμύρια Έλληνες πολίτες να συρρικνώνεται και να μην αναλαμβάνω την υποχρέωση να μιλήσω γι’ αυτό ή να μην αναλαμβάνω κάποια πρωτοβουλία.
Ήρθε, λοιπόν, η ώρα ο καθένας από εμάς να αναλάβει τις ευθύνες του. Κι εγώ ανέλαβα μαζί με άλλους τις ευθύνες μου και λέω, ελάτε να προχωρήσουμε σε μια ανασύνταξη του χώρου των δυνάμεων του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Για να μπορέσει η Ελλάδα πραγματικά να αποκτήσει ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, το οποίο θα εργαστεί για την ασφαλή και οριστική έξοδο της Ελλάδος από την κρίση και θα επιτρέψει στη χώρα να σταθεί ισότιμα μέσα στην Ευρώπη και στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας.
Κύριε Σαχινίδη, σας ευχαριστώ πολύ. Καλημέρα. Καλή επιτυχία και χρόνια πολλά.
Εγώ σας ευχαριστώ. Καλημέρα. Καλή χρονιά και χρόνια πολλά.