ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το τελευταίο διάστημα ακούγονται ευρωπαϊκές φωνές (ακόμα και το γερμανικό κοινοβούλιο), που αποδέχονται την ιδέα της διαπραγμάτευσης με μια νέα ελληνική κυβέρνηση, κάτι που απέρριπταν μέχρι πρόσφατα. Δύο θέματα: α. Εσείς διαπραγματευτήκατε, ως κυβέρνηση, χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα όπλα το 2010; β. Η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, την οποία στηρίξατε, χειρίστηκε κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτό που παρέλαβε; Πέτυχε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Το 2010, η χώρα θα είχε πολύ απλά χρεοκοπήσει, αν δεν είχε προηγηθεί η πολύμηνη και ιδιαίτερα σκληρή διαπραγμάτευση που έκανε η κυβέρνηση Παπανδρέου, για να πετύχει την οικονομική στήριξη των Ευρωπαίων εταίρων μας. Μαραθώνιο διαπραγμάτευσης κάναμε, για να μην χρεοκοπήσουμε. Αυτό που θεωρούμε σήμερα ως δεδομένο, ένα πρόγραμμα στήριξης με δεκάδες δισεκατομμύρια από την Ευρώπη, τότε δεν υπήρχε καν ως ενδεχόμενο. Στην αρχή μας έλεγαν ότι το απαγορεύει η Συνθήκη της ΕΕ.
Το 2011, η κυβέρνηση Παπανδρέου πέτυχε το 2ο πρόγραμμα στήριξης και τη διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους. Συνολικά, εξασφάλισε τα δύο μεγαλύτερα δάνεια και το μεγαλύτερο κούρεμα χρέους που έγιναν ποτέ στην παγκόσμια ιστορία, εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Λέτε όλα αυτά να έγιναν χωρίς διαπραγμάτευση; Η διαπραγμάτευση ήταν σκληρή και συνεχής. Σε κάθε περίπτωση, επειδή η χώρα έχει γεμίσει «προπονητές της εξέδρας», καλό θα ήταν να μας έλεγαν τι έχουν διαπραγματευθεί και πετύχει όσοι λένε ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν διαπραγματεύθηκε.
Τα δύο τελευταία χρόνια, βάλαμε για άλλη μια φορά τη χώρα πάνω από όλα και παρείχαμε στήριξη στην απερχόμενη κυβέρνηση με την ελπίδα ότι θα εξασφάλιζε το μείζον: την ομαλή έξοδο από το πρόγραμμα στήριξης. Απέτυχε παταγωδώς και εξέθεσε τη χώρα στον κίνδυνο του Grexit γι άλλη μια φορά, όπως και το 2012. Αν και ήταν γνωστό εδώ και δύο χρόνια ότι το πρόγραμμα στήριξης έληγε, αντί για έγκαιρη και σοβαρή προετοιμασία, συναγωνίστηκε το τελευταίο διάστημα το ΣΥΡΙΖΑ σε λαϊκισμό για το ποιος θα σκίσει πιο γρήγορα το μνημόνιο. Όχι μόνο έβαλε σε δεύτερη μοίρα τις αναγκαίες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, αλλά είδαμε και πολλά φαινόμενα πισωγυρίσματος, αντιμεταρρυθμίσεων και επαναφοράς πελατειακών πρακτικών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Την προηγούμενη εβδομάδα ο κ. Ρέγκλινγκ, ο επικεφαλής του ESM, δήλωσε ότι θα μπορούσε να γίνει μια συζήτηση για το ελληνικό χρέος, την οποία απέρριπτε, δηλώνοντας ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο και δεν χρειάζεται κούρεμα. Την ίδια επιχειρηματολογία επικαλούνταν και η κυβέρνηση και ιδιαιτέρως ο πρόεδρος του κόμματος, στο οποίο ήσασταν μέχρι πρόσφατα. Τελικά, το χρέος είναι βιώσιμο ή όχι; Μπορεί να υπάρξει διαπραγμάτευση; Είναι ζήτημα διαπραγμάτευσης μεταξύ πολιτικών ή μεταξύ λογιστών; Και ποιός πρέπει να έχει το πάνω χέρι σε αυτή την περίπτωση;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Είμαστε πια σε θέση να εξυπηρετήσουμε το χρέος μας και στην πράξη το εξυπηρετούμε. Σε αυτό συνέβαλαν οι τεράστιες θυσίες του ελληνικού λαού με τις οποίες επιτεύχθηκε πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά και οι αποφάσεις που πέτυχε η κυβέρνηση Παπανδρέου για την απομείωση του χρέους και τους ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης με χαμηλά επιτόκια και μεγάλες περιόδους αποπληρωμής.
Ωστόσο, το χρέος συνεχίζει να αποτελεί μεγάλο βάρος στις πλάτες των Ελλήνων. Οι προοπτικές ανάκαμψης της Ελλάδας, αλλά και οι κοινωνικές συνθήκες θα είναι διαφορετικές αν το βάρος του χρέους μειωθεί και άλλο. Και είναι εφικτό να πετύχουμε την περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, με σοβαρή και αξιόπιστη διαπραγμάτευση.
Αλλά όποιος νομίζει ότι αρκεί να πει «σκίζω τα μνημόνια», κάνει μεγάλο λάθος. Χρειάζεται σοβαρότητα και σύνεση. Πάνω απ’ όλα χρειάζεται αξιοπιστία, χρειάζεται να πείσουμε ότι η περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους θα πιάσει τόπο, ότι η χώρα δεν θα ξανακυλήσει στις προ του 2009 παθογένειες που μας έφεραν εδώ.
Εμείς προτείνουμε δικό μας «Εθνικό Σχέδιο» μεγάλων αλλαγών και προοδευτικών μεταρρυθμίσεων που εγγυώνται την ουσιαστική αλλαγή της χώρας μας, την απαλλαγή από τις παθογένειες που όλοι γνωρίζουμε και ταλανίζουν τη χώρα εδώ και δεκαετίες. Αυτό το Σχέδιο το χρειαζόμαστε ούτως ή άλλως, γιατί πρέπει εμείς να αλλάξουμε συθέμελα τη χώρα μας, αλλιώς θα είμαστε πάλι ο αδύναμος κρίκος της επόμενης διεθνούς κρίσης.
Αυτό το Σχέδιο μπορεί παράλληλα να είναι το μεγάλο μας διαπραγματευτικό μας όπλο με τους εταίρους μας.
Και αυτή είναι η πρόταση του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ μας για την επόμενη ημέρα. Συνεργασία και συναίνεση σε ένα Ελληνικό Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων, που θα αποτελέσει τη βάση της συζήτησης με τους Ευρωπαίους, ώστε να ληφθούν θετικές αποφάσεις για το χρέος και να διασφαλιστεί η ομαλή και οριστική έξοδος από το Πρόγραμμα.
Είναι εφικτό να το πετύχουμε. Έτσι θα ανοίξουμε μια νέα σελίδα για τη χώρα μετά την περιπέτεια των τελευταίων ετών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μέχρι την προκήρυξη των εκλογών στηρίζατε την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Τώρα έχετε ενταχθεί σε ένα νέο κόμμα. Γιατί δεν παραμείνατε στο ΠΑΣΟΚ, αφού δεν είχατε εκφράσει καμία διαφωνία επί της ακολουθούμενης πολιτικής;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Πολλοί, μεταξύ των οποίων και εγώ, εκφράσαμε επιφυλάξεις, ενστάσεις και διαφωνίες στις λιγοστές συνεδριάσεις των οργάνων του κόμματος. Αλλά και οι δημόσιες τοποθετήσεις μου εξέφραζαν πάντα έναν διαφορετικό προβληματισμό. Ωστόσο, σε αντίθεση με ό,τι έκαναν άλλοι προηγουμένως, ποτέ δεν συμπεριφερθήκαμε με τρόπο που να απειλείται κυβερνητική κρίση σε μια δύσκολη συγκυρία για τη χώρα.
Θυμίζω επίσης ότι όταν πρόσφατα ο Γ. Παπανδρέου διατύπωσε δημόσια συγκεκριμένες προτάσεις -τις οποίες και πολλοί στηρίξαμε- για την αναγέννηση της παράταξης και την πορεία της χώρας, αυτές αγνοήθηκαν και χαρακτηρίστηκαν «εξωτερικό θέμα».
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αν γυρίσουμε τον χρόνο πίσω, τι από όσα ψηφίσατε, από το 2012 μέχρι το κλείσιμο της Βουλής, δεν θα ψηφίζατε σήμερα;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Ο συμβιβασμός με πολιτικές και πρακτικές που δεν σε εκφράζουν απόλυτα είναι αναπόφευκτος σε μια κυβέρνηση συνεργασίας, είναι δομικό στοιχείο κάθε συνεργασίας. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι η συνεργασία αυτή ήταν ετεροβαρής. Ανεχθήκαμε, χωρίς επαρκή αντίσταση, αυταρχικές και λαϊκίστικες πρακτικές -σας θυμίζω το περίφημο «με εντολή Σαμαρά»-, ακροδεξιά φαινόμενα, πελατειακές πρακτικές, όπως το σύστημα «4-2-1», που αποδομούσαν την προσπάθεια μεγάλων αλλαγών των προηγούμενων ετών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα με τα οποία διαφώνησα δημοσίως ήταν η απομάκρυνση του ΓΓ Εσόδων κ. Θεοχάρη και η τοποθέτηση του τελευταίου υπουργού Οικονομικών της ΝΔ στην προεδρία των ΕΛΠΕ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Συνταχθήκατε με τον κ. Παπανδρέου στο νέο του ξεΚΙΝΗΜΑ. Τι πιστεύετε ότι μπορεί να προσφέρει σήμερα ο πρώην πρωθυπουργός; Αυτό που πρεσβεύει, πιστεύετε ότι έχει κάποια σχέση με τα σημερινά αιτήματα της κοινωνίας ή αναζητείται μια δικαίωση για το παρελθόν, όπου, ίσως, ο κ. Παπανδρέου αδικήθηκε;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Τα τελευταία χρόνια, η δημόσια συζήτηση και ο πολιτικός διάλογος δηλητηριάστηκαν όσο ποτέ άλλοτε από τον λαϊκισμό, την υποκρισία και τη συνωμοσιολογία. Επικράτησε τελικά τεχνητή πόλωση γύρω από ένα εξίσου τεχνητό δίλημμα: υπέρ ή κατά του Μνημονίου. Ο δεξιός και αριστερός λαϊκισμός, για δικούς τους λόγους ο καθένας, εμφάνισαν το Μνημόνιο ως την απαρχή όλων των προβλημάτων και όχι ως αποτέλεσμα των όσων προηγήθηκαν, όπως είναι η πραγματικότητα. Πρώτος ο κ. Σαμαράς έσυρε επί δύο χρόνια το χορό του αντιμνημονιακού λαϊκισμού, ταυτιζόμενος σε μεγάλο βαθμό με το ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίον έβγαλε από το περιθώριο του πολιτικού χάρτη και του πρόσφερε πρόσβαση σε ένα ευρύτερο ακροατήριο.
Ωστόσο, πίσω από το δίπολο «μνημόνιο/αντιμνημόνιο», υπάρχουν και τα πραγματικά προβλήματα, οι χρόνιες παθογένειες που έκαναν τη χώρα μας αδύναμο κρίκο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό το ξέρουν καλά οι Έλληνες πολίτες, ξέρουν καλά ότι υπάρχουν κακώς κείμενα που οφείλουμε να διορθώσουμε, παθογένειες που μας πληγώνουν, που κάνουν τη χώρα μας να υστερεί στην οικονομία, στην αποτελεσματικότητα του κράτους, στη δικαιοσύνη, στην παιδεία και την υγεία, στην προοπτική ανάπτυξης και ευημερίας που προσφέρει στους νέους.
Εμείς είμαστε η διαφορετική πολιτική δύναμη που λέει στους πολίτες να δούμε πιο πέρα από το Μνημόνιο που ούτως ή άλλως λήγει. Να παλέψουμε να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα για να κτίσουμε μια Ελλάδα Αξιών, Δημιουργίας και Αλληλεγγύης, την Μεταπελατειακή Ελλάδα. Γιατί η χώρα χρειάζεται κόμματα και ηγεσίες που βάζουν τη χώρα και τους πολίτες πάνω από το κομματικό και προσωπικό συμφέρον.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μετείχατε σε μια κρίσιμη φάση του βίου της κυβέρνησης Παπανδρέου, ήσασταν παρών στις Κάννες, τι συνέβη εκεί; Έχει γραφεί σε ξένα μέσα ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αρχικά είχε συμφωνήσει με τον πρωθυπουργό, αλλά στη συνέχεια, ύστερα από επικοινωνία που είχε με τον Μ. Μπαρόζο, άλλαξε θέση, στράφηκε κατά του δημοψηφίσματος, «αδειάζοντας» τον κ. Παπανδρέου. Έτσι έγιναν τα πράγματα;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Δεν γνωρίζω αν και τι ειπώθηκε στις Κάννες, μεταξύ του κ. Μπαρόζο και του κ. Βενιζέλου. Δεν θέλω να κάνω εικασίες και για αυτό θα περιοριστώ στα γεγονότα. Γεγονός είναι ότι ο τότε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είχε αρχικά στηρίξει δημόσια την πρόταση διενέργειας δημοψηφίσματος και στη συνέχεια άλλαξε άποψη. Στις Κάννες, έγινε μια δύσκολη συζήτηση, αλλά φύγαμε από εκεί με δεδομένο ότι θα γινόταν το δημοψήφισμα, προκειμένου να εκφραστεί ο ελληνικός λαός γνήσια και δημοκρατικά για το αν αποδέχεται τη συμφωνία για το κούρεμα του χρέους και το 2ο πρόγραμμα στήριξης. Όπως ξέρουμε, το δημοψήφισμα δεν έγινε, διότι ορισμένοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ απέσυραν τη στήριξή τους από την κυβέρνηση. Η συνέχεια είναι γνωστή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια είναι η προσωπική σας θέση; Έπρεπε να γίνει το δημοψήφισμα ή καλώς αποτράπηκε;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Αν το δημοψήφισμα είχε γίνει, θα είχαμε γλιτώσει πολύτιμο χρόνο που χάσαμε ως χώρα σε άσκοπες κομματικές διαμάχες, διαδοχικές αλλαγές κυβερνήσεων, σε λαϊκίστικες κοκορομαχίες. Για να γίνει τι τελικά; Μια στροφή 180 μοιρών από όσους πετροβολούσαν την εθνική προσπάθεια της κυβέρνησης Παπανδρέου. Αν είχε γίνει το δημοψήφισμα, θα είχαμε βγει νωρίτερα από την ύφεση, το κοινωνικό κόστος θα ήταν μικρότερο, αυτή είναι η πικρή αλήθεια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Διαχειριστήκατε για ένα διάστημα, στην κυβέρνηση Παπαδήμου, την ελληνική οικονομία. Είναι αλήθεια ότι φθάσαμε και πάλι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και σε ποιόν ανήκει η ευθύνη, αν πράγματι η χώρα έφθασε σε αυτό το σημείο;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Η χώρα μας κινδύνεψε πολλές φορές τα τελευταία χρόνια. Καταρχήν διότι στην αφετηρία υπήρχε το αστρονομικό έλλειμμα των 36 δισ. ευρώ ετησίως που άφησε πίσω της η κυβέρνηση της ΝΔ. Αποσταθεροποιητικά λειτούργησαν επίσης η έλλειψη συναίνεσης και οι προσωπικές στρατηγικές πολιτικών που δεν δίστασαν την ώρα της κρίσης να τάξουν λαγούς με πετραχήλια, προκειμένου να αναρριχηθούν στην εξουσία, όπως έκανε ο κ. Σαμαράς στο περίφημο Ζάππειο με τα 18 δις ισοδύναμα μέτρα, που μετεκλογικά αποδείχθηκαν ανύπαρκτα. Η έμμονή στις διπλές εκλογές του 2012, έφερε και πάλι τη χώρα σε πολύ δύσκολη θέση. Τώρα, έχουμε νέα Ζάππεια, το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ για την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Σήμερα, βρισκόμαστε πάλι σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Τα λεγόμενα spreads των Ελληνικών ομολόγων είναι σήμερα σε υψηλότερα επίπεδα από τότε που προσφύγαμε στον Ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και είμαστε και πάλι αποκλεισμένοι ουσιαστικά από τις αγορές. Αυτό είναι το κοινό κατόρθωμα κυβέρνησης και αντιπολίτευσης που το τελευταίο διάστημα έσκιζαν μαζί -στα λόγια- τα μνημόνια, χωρίς να έχουν εξασφαλίσει την επόμενη μέρα. Αν και η χώρα μας διατρέχει σήμερα μικρότερο κίνδυνο από το 2010, καθώς οι δανειακές ανάγκες έχουν μειωθεί και έχουμε πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα, αυτό δεν σημαίνει ότι οι κίνδυνοι έχουν εκλείψει. Χρειάζεται σοβαρότητα, προσεκτικούς χειρισμούς και διαπραγμάτευση με σοβαρότητα και αξιοπιστία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια είναι η δική σας θέση; Ο κ. Παπανδρέου «έπεσε» λόγω των αποφάσεών του, ή τον «έριξαν» και μάλιστα με τη συνεργασία βουλευτών του ΠΑΣΟΚ;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Δεν θέλω να κάνω ερμηνείες, τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους. Ενώ γυρίσαμε από τις Κάννες έχοντας πετύχει να αποδεχθούν οι εταίροι μας, με τις όποιες επιφυλάξεις και αντιρρήσεις τους, την πραγματοποίηση του δημοψηφίσματος, μικρή μερίδα βουλευτών του ΠΑΣΟΚ απέσυρε τη στήριξή της από αυτή την πρωτοβουλία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποιος είναι ο εκλογικός σας στόχος και τι θα γίνει αν μείνετε εκτός Βουλής;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Καταρχήν, είμαι βέβαιος ότι θα μπούμε στη Βουλή, το βλέπουμε στον ενθουσιασμό και στην ελπίδα που γέννησε η πρωτοβουλία μας στους ανθρώπους που συναντούμε κάθε μέρα. Ας μην ξεχνάμε ότι είμαστε κόμμα 15 ημερών και την Κυριακή των εκλογών θα είμαστε 3 εβδομάδων. Αν και το εγχείρημα είναι πρωτόγνωρο για τα πολιτικά δεδομένα της χώρας, η φιλοδοξία μας δεν εξαντλείται απλώς στην παρουσία μας στην επόμενη Βουλή. Θέλουμε να φτάσουμε όσο γίνεται πιο ψηλά, ει δυνατόν και στην 3η θέση, διότι η απώτερη φιλοδοξία μας είναι να ξανακτίσουμε σε γερά θεμέλια τη μεγάλη παράταξη των δημοκρατών και προοδευτικών πολιτών που εμπνέονται από την πολιτική παράδοση της σοσιαλδημοκρατίας, του πολιτικού φιλελευθερισμού, της μεταρρυθμιστικής αριστεράς και των κινημάτων της οικολογίας. Το εγχείρημά μας είναι μακράς πνοής.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αν μπείτε στη Βουλή, θα σας είναι πιο εύκολο να συνεργαστείτε με τον ΣΥΡΙΖΑ ή με τη ΝΔ;
Φ. ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ: Όπως σας είπα, θα μπούμε στη Βουλή, αλλά για εμάς η συμμετοχή σε μια κυβέρνηση δεν είναι αυτοσκοπός. Δεν μας ενδιαφέρει μια κυβέρνηση μοιρασιάς της εξουσίας. Πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες αρχές και συμφωνημένοι στόχοι.
Την επομένη των εκλογών, η πρότασή μας προς τα άλλα κόμματα θα είναι να συγκροτήσουμε ένα δικό μας Εθνικό Σχέδιο μεγάλων προοδευτικών αλλαγών που αντιμετωπίζουν τις χρόνιες παθογένειες της χώρας: την αδιαφάνεια, το στρεβλό παραγωγικό πρότυπο, τον παρασιτισμό, την αναξιοκρατία, τις πελατειακές πρακτικές, την έλλειψη δικαιοσύνης, τη διαφθορά, τη φοροδιαφυγή, το αναιμικό κράτος πρόνοιας. Αυτό το Εθνικό Σχέδιο θα είναι το διαπραγματευτικό μας όπλο για μια Μεγάλη Συμφωνία με τους εταίρους μας στην ΕΕ για την ελάφρυνση του χρέους και την ασφαλή έξοδο από το πρόγραμμα στήριξης. Και υποστηρίζουμε ότι όποια συμφωνία επιτευχθεί, θα πρέπει να τεθεί στην κρίση του Ελληνικού Λαού μέσω δημοψηφίσματος, έτσι ώστε να αποτελεί κτήμα και δέσμευση των ίδιων των πολιτών και να πάψει ο λαϊκισμός των κομμάτων που προσποιούνται ότι εκπροσωπούν γνήσια τη λαϊκή βούληση. Να ρωτήσουμε δημοκρατικά τους ίδιους τους πολίτες, να ενδυναμώσουμε τη φωνή τους.
Ως προς το ποια κόμματα αποδέχονται αυτό το πλαίσιο συνεργασίας, θα πρέπει να ρωτήσετε τα ίδια.