Ομιλία στο Ιδρυτικό Συνέδριο Κίνημα Αλλαγής

Αυτό το τριήμερο είμαστε εδώ γιατί πήραμε μια μεγάλη απόφαση, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να εργαστούμε για την οριστική και ασφαλή έξοδο της χώρας από την κρίση.

Να διασφαλίσουμε ότι η χώρα δεν θα χάσει άλλη μια δεκαετία.

Να  παραδώσουμε στην επόμενη γενιά μια Ελλάδα καλύτερη από αυτή που παραλάβαμε από τους γονείς μας.

Να παλέψουμε με τα άλλα ευρωπαϊκά σοσιαλιστικά και προοδευτικά κόμματα για μια Ευρώπη προοδευτική που θα δίνει στον κοινωνικό πυλώνα την ίδια βαρύτητα με τον οικονομικό πυλώνα.

Να βάλουμε ως στόχο στην Ευρώπη την ολοκλήρωση όχι μόνο της τραπεζικής ένωσης αλλά και της δημοσιονομικής ένωσης.

Φίλες και φίλοι,

Το ξέσπασμα της διεθνούς κρίσης του 2008 οδήγησε σε ορισμένα πολιτικά παράδοξα.

Το πρώτο παράδοξο είναι ότι ενώ στην πράξη ηττήθηκαν οι νεοφιλελεύθερες απόψεις για την πλήρη και ανεξέλεγκτη απελευθέρωση των αγορών το πολιτικό τίμημα δεν το πλήρωσαν τα δεξιά κόμματα που υπερασπίστηκαν αυτές τις απόψεις.

Το πλήρωσαν τα κόμματα της κεντροαριστεράς, της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.

Ένα δεύτερο πολιτικό παράδοξο είναι ότι – με εξαίρεση την Ελλάδα – την υποχώρηση της κεντροαριστεράς δεν την καρπώνεται η ριζοσπαστική αριστερά ή όποια άλλη εκδοχή της αριστεράς.

Κερδισμένα βγαίνουν λαϊκιστικά κόμματα κυρίως της άκρας η της εθνικιστικής Δεξιάς, τα οποία προσελκύουν πρώην ψηφοφόρους των σοσιαλιστών.

Προωθώντας ως λύση στα σύνθετα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα τον πολιτικό και οικονομικό εθνικισμό και την ξενοφοβία.

Εύλογα λοιπόν με βάση  την εμπειρία της τελευταίας δεκαετίας τίθεται το ερώτημα;

Ποιο είναι το μέλλον της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη;

Μπορεί αυτή να αποκτήσει ξανά πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική σκηνή;

Η απάντηση είναι ναι αλλά θέλει πολύ δουλειά.

Για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών πρέπει να  επαναπροσδιορίσουμε την ταυτότητα μας.

Να ορίσουμε τις νέες κοινωνικές συμμαχίες.

Να απαντήσουμε στις σημερινές αγωνίες των πολιτών και ιδιαίτερα στον φόβο, την έλλειψη αυτοπεποίθησης και προοπτικής και την γενικευμένη ανασφάλεια σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής που προκύπτουν από την παγκοσμιοποίηση και την ασυδοσία της ελεύθερης αγοράς, την έκρηξη της τεχνολογίας, την γήρανση και τις προσφυγικές ροές.

Αυτή είναι η αναγκαία προϋπόθεση για να ανακτήσουμε κεντρικό ρόλο στην πολιτική σκηνή της χώρας μας.

Για το σκοπό αυτό είναι χρήσιμο να κωδικοποιήσουμε τα συμπεράσματα σχετικά με τα αίτια που οδήγησαν στην πτωτική πορεία της κεντροαριστεράς στην Ευρώπη.

1)  Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι οι κυβερνητικές συνεργασίες των σοσιαλιστών με τον ιστορικό τους αντίπαλο, δηλαδή τα δεξιά κόμματα, κοστίζουν εκλογικά. Αυτό προκύπτει από την εμπειρία της Γερμανίας και της Ολλανδίας, όπου το SPD και το Εργατικό Κόμμα έχασαν σημαντικό τμήμα των ψηφοφόρων τους. Αντίστοιχη είναι και η εμπειρία του ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα.

2)  Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι η μείωση των εγγεγραμμένων μελών και η απαξίωση της θεσμικής λειτουργίας των κομμάτων οδήγησαν στη μείωση της εκλογικής τους επιρροής, εξαιτίας της αποκοπής από την εκλογική τους βάση. Όταν οι πολίτες νιώθουν ότι δεν τους ρωτούν, ότι δεν τους λαμβάνουν υπόψη, τότε γυρίζουν την πλάτη στο κόμμα τους, στην πολιτική, αδιαφορούν.

3)  Η πτωτική πορεία των σοσιαλιστικών κομμάτων στην Ευρώπη δεν σχετίζεται μονοσήμαντα με τα μνημόνια και τις πολιτικές λιτότητας. Από τις χώρες στις οποίες έγιναν εκλογές το 2017 και έχασαν τα σοσιαλιστικά κόμματα καμία δεν είχε την εμπειρία των μνημονίων. Αντίθετα, στην Πορτογαλία οι σοσιαλιστές που διαπραγματεύτηκαν το πρώτο και μοναδικό μνημόνιο της χώρας στις εκλογές του 2016 συγκράτησαν τις δυνάμεις τους.

4)  Τα ευρωπαϊκά σοσιαλιστικά κόμματα χάνουν έδαφος γιατί δεν εμπλούτισαν τις προγραμματικές τους θέσεις με προτάσεις για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, που να δίνει πειστικές απαντήσεις στα πραγματικά προβλήματα που τους απασχολούν, όταν φάνηκε ότι το μεταπολεμικό κοινωνικό συμβόλαιο δεν ανταποκρίνονταν στα νέα δεδομένα που συνδιαμόρφωναν η παγκοσμιοποίηση και η  θεσμικά ατελής ευρωζώνη.

Έτσι, στα χρόνια μετά την κρίση σε χώρες της Ευρώπης μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα οι ανισότητες άρχισαν  να διογκώνονται και να αυξάνονται τα φαινόμενα ακραίας φτώχειας.

Κυρίως γιατί μεγάλα τμήματα του πληθυσμού βρέθηκαν χωρίς δουλειά ή γιατί οι μισθοί δεν ήταν ικανοποιητικοί.

Αντίθετα, ισχυρές επιχειρήσεις με τεράστια κέρδη αλλά και πολίτες με υψηλά εισοδήματα αξιοποιούν κάθε δυνατότητα, νόμιμη ή μη, για να αποφύγουν τη φορολόγηση. Στερώντας από το κράτος φορολογικά έσοδα για να στηρίξει τις κοινωνικές παροχές που ήταν ιδιαίτερα αναγκαίες στα χρόνια της κρίσης.

Σε αυτές τις μεγάλες προκλήσεις καλείται σήμερα το Κίνημα Αλλαγής να καταθέσει προς συζήτηση  τις δικές του προτάσεις για την Ελλάδα της επόμενης ημέρας.

Οι προγραμματικές μας αναζητήσεις δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι μια παραλλαγή του παλαιού εθνικού κεϋνσιανισμού που ευνοούσε σε συνθήκες κρίσης την αύξηση των κρατικών δαπανών για να στηριχτεί  η οικονομία ανεξάρτητα από τα αίτια της κρίσης.

Σήμερα αυτή η πολιτική δεν είναι χρήσιμη στις χώρες της Ευρωζώνης, ειδικά τις υπερχρεωμένες όπως η Ελλάδα.

Τώρα ήρθε η ώρα να ανοίξει η συζήτηση για τη δημοσιονομική ένωση της Ευρώπης με προϋπολογισμό που θα επιτρέπει να στηριχτούν χώρες ή περιοχές που πλήττονται από την κρίση.

Δεν είναι όμως λύση ούτε οι γενικόλογες αναφορές για προγραμματική στροφή προς τα αριστερά. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη το είδαμε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

Αλλά ποια αριστερά; Αυτή που στην Ελλάδα συνεργάζεται με τους ακροδεξιούς των ΑΝΕΛ;

Που εργαλειοποιεί τους θεσμούς;

Που ξαναχτίζει το πελατειακό κράτος που μας οδήγησε στην κρίση και την κατάρρευση;

Που αντιμετωπίζει ιδεοληπτικά τις ξένες επενδύσεις και την ανάγκη για παραγωγή νέου πλούτου;

Φίλες και φίλοι,

Το Κίνημα Αλλαγής σήμερα καταθέτει τις προτάσεις του για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Οι προτάσεις μας βάζουν ως προτεραιότητα πως θα βγει η χώρα από την κρίση οριστικά και με ασφάλεια.

Προσδιορίζουμε τις διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που πρέπει να προκρίνουμε για να αλλάξει το παραγωγικό πρότυπο της χώρας μας.

Να δημιουργηθούν επιχειρήσεις ανταγωνιστικές και εξωστρεφείς που θα προσφέρουν νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας με καλούς μισθούς.

Αλλαγές που θα προετοιμάσουν τη χώρα ώστε να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει χωρίς οικονομικό και κοινωνικό κόστος ή με πολύ μικρότερο από αυτό που βιώσαμε,  κρίσεις που μπορεί να εκδηλωθούν μελλοντικά.

Θέλουμε η Ελλάδα να γίνει η χώρα που θα προσελκύει ξένες και εγχώριες επενδύσεις  για τη δημιουργία νέων και ποιοτικών θέσεων εργασίας για την αντιμετώπιση της μακροχρόνιας ανεργίας και την καταπολέμηση των ανισοτήτων, που ενισχύθηκαν την τελευταία δεκαετία.

Αυτές οι προτεραιότητες γίνονται σημείο αιχμής των προγραμματικών μας προτάσεων.

Προτείνουμε τη συγκρότηση μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας, που θα εκφράσει όχι μόνο τις υγιείς παραγωγικές δυνάμεις αλλά και τις αγωνίες αυτών που χτυπήθηκαν από την κρίση και την παγκοσμιοποίηση.

Αναγνωρίζουμε την ανάγκη για ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις σε κεντρικούς στόχους που αφορούν τη συζήτηση για το χρέος και τη μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα στα οποία δεσμεύτηκε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μέχρι το 2022 εξαιτίας του τεράστιου ελλείμματος αξιοπιστίας που δημιούργησαν οι επιλογές της το 2015.

Ένα έλλειμμα αξιοπιστίας που οδήγησε στην επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων και κόστισε την επιστροφή στην ύφεση το 2015 και 2016 και τον ορισμό αυτών των φιλόδοξων στόχων για τα πλεονάσματα που δυσκολεύουν τη μετάβαση σε διατηρήσιμη ανάπτυξη.

Μόνο με ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές συναινέσεις θα ξεφύγουμε από την παγίδα των σειρήνων του εθνολαικισμού.

Έτσι θα θωρακίσουμε τη δημοκρατία.

Έτσι μόνο δεν θα χάσουμε άλλη μια δεκαετία.

Σε ότι αφορά τη διασφάλιση της πολιτικής σταθερότητας, προϋπόθεση για τη μετάβαση σε διατηρήσιμη ανάπτυξη, δεν μπορεί το Κίνημα Αλλαγής να εξωθείται από διάφορα κέντρα σε ένα συμπληρωματικό ρόλο  συνεργασίας είτε με τη δεξιά είτε με την αριστερή συντήρηση (ΝΔ ή το ΣΥΡΙΖΑ).

Έχουμε τις προοδευτικές προγραμματικές μας θέσεις και τις θέτουμε στην κρίση των πολιτών.

Αν από το εκλογικό αποτέλεσμα τεθεί ζήτημα κυβερνητικών συνεργασιών ας μας πούνε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ αν συμφωνούν με το πρόγραμμά μας και τις προτεραιότητες που θέτουμε για τη χώρα.

Ας μας πουν αυτοί ποιον επιλέγουν για συνεργασία και με βάση ποιο σχέδιο για τη χώρα.

Εμείς, όταν έπρεπε, επιδείξαμε εθνικά υπεύθυνη στάση όταν, αυτοί που σήμερα αγωνιούν να κτίσουν  ένα νέο δικομματισμό, ύψωναν τα λάβαρα του αντιμνημονίου με τα «Ζάππεια» ή τα «προγράμματα Θεσσαλονίκης».

Φίλες και φίλοι,

Έχουμε το πολύ 18 μήνες μπροστά μας  μέχρι τις εκλογές.

Η επόμενη μάχη θα είναι η πιο κρίσιμη για την πορεία της ελληνικής κεντροαριστεράς και τις δυνάμεις του δημοκρατικού σοσιαλισμού.

Η επίτευξη των εκλογικών στόχων του Κινήματος Αλλαγής προϋποθέτει την αξιοποίηση όλων των μελών και την ενεργό συμμετοχή τους.

Για να ανακτήσει η πολιτική την χαμένη αξιοπιστία της  στη συνείδηση των πολιτών οι πολίτες πρέπει να συμμετέχουν στη διαμόρφωση της πολιτικής.

Η πρόκληση για το Κίνημα Αλλαγής είναι μεγάλη, όπως και οι ευθύνες όλων μας.

Με  την προγραμματική μας ανανέωση αλλά και την ενεργοποίηση των 210 χιλιάδων πολιτών που προσήλθαν στις εκλογές θα το πετύχουμε.

Ας τολμήσουμε.

Όχι για εμάς αλλά για την Ελλάδα.

Την Ελλάδα της δημιουργίας, της προόδου, της ανεκτικότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Για αυτήν αγωνιζόμαστε και σε αυτόν τον αγώνα σας καλώ να συστρατευτούμε.