Η ΝΔ θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο, θεμιτό και αθέμιτο, για να αποτρέψει την άνοδο του ΠΑΣΟΚ

Τελικά σε ποιον πολιτικό χώρο αφήνει –αν αφήνει– τον «μουτζούρη» το σκάνδαλο Qatargate;

Ζημιώνει την πολιτική, στα μάτια των πολιτών, ως το προνομιακό πεδίο στο οποίο πρέπει να λύνονται τα σύνθετα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα.

Ζημιώνει την ιδέα της περαιτέρω ευρωπαϊκής ενοποίησης, στον βαθμό που όσα βγαίνουν στην επιφάνεια ανατροφοδοτούν έναν υφέρποντα ευρωσκεπτικισμό σε μια στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να πάρει κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον των πολιτών της Ευρώπης.

Ζημιώνει την ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και την ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, που την υπερψήφισαν για τη θέση της Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Δυστυχώς, το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής σε κάποιο βαθμό θα χρεωθεί επίσης την εμπλοκή της κ. Καϊλή στο Qatargate, αφού την είχε στο ψηφοδέλτιό του παρά το γεγονός ότι σε πολλά κρίσιμα ζητήματα από το 2011 και μετά με τη στάση της έδειχνε ότι ήθελε να πάρει αποστάσεις από τον χώρο με τη σημαία του οποίου εκλέγονταν. Φάνηκε αυτό στις δημοσκοπήσεις του Δεκεμβρίου.

Κάνατε μία ιδιαίτερα αιχμηρή δήλωση για την κ. Καϊλή από τις πρώτες στιγμές που η υπόθεση αποκαλύφθηκε…

Ήταν το ελάχιστο που μπορούσα να κάνω παρακολουθώντας όσους δήλωναν ότι πέφτουν από τα σύννεφα μαθαίνοντας τα της εμπλοκής της. Ήταν οι ίδιοι που, στις εσωκομματικές διαδικασίες του Δεκεμβρίου 2021 για την ανάδειξη Προέδρου, μάς έκαναν υποδείξεις ότι, αν θέλουμε να ανεβάσουμε τα εκλογικά μας ποσοστά, θα έπρεπε να προστρέξουμε ώστε να κατέλθει ως υποψήφια η κ. Καϊλή για τη θέση της Προέδρου.

Τώρα μαθαίνουμε ότι ή ίδια ήξερε τί είχαν οι βαλίτσες που είχε στο σπίτι αλλά δεν είχε την πολιτική ευαισθησία ως Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να ειδοποιήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τα όσα συνέβαιναν, ούτε να απειλήσει τον σύζυγό της ότι θα αποσύρει την εμπιστοσύνη της στο πρόσωπό του όπως έκανε ως Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ το 2011 στον τότε Πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου. Τότε, μέσα στο κόμμα της, ήξερε ποιο ήταν το εθνικό συμφέρον ενώ τώρα, «μέσα στο σπίτι της» και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μπερδεύτηκε από ό,τι φαίνεται.

Έχοντας θητεύσει στην ηλεκτρική καρέκλα του υπουργού Οικονομικών, θα ήθελα την άποψή σας για ορισμένα πράγματα. Πρώτον… έχουμε βγει οριστικά από την κρίση χρέους ως χώρα; Το λέω αυτό γιατί, για παράδειγμα, το ζήτημα με τα κόκκινα δάνεια και τις ιδιοκτησίες είναι ακόμη μπροστά μας και πιέζει ασφυκτικά…

Η χώρα μετά την εκδήλωση της κρίσης χρέους εξασφάλισε διαδοχικά σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων από τους θεσμικούς δανειστές που την προστατεύουν για ένα εύλογο διάστημα από την άνοδο των επιτοκίων και την ανάγκη μαζικής αναχρηματοδότησης χρέους από τις αγορές. Η μέση διάρκεια χρέους έχει αυξηθεί και το μεσοσταθμικό επιτόκιο δανεισμού είναι πολύ χαμηλό. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η ΝΔ πρέπει να επαναλάβει τις δημοσιονομικές πρακτικές που μας οδήγησαν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας το 2009.

Σε ό,τι αφορά το ιδιωτικό χρέος, αυτό δεν έχει μειωθεί. Αντίθετα, αυξάνεται συνεχώς. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι σε ότι αφορά τα «κόκκινα» δάνεια αυτά έφυγαν από τα χέρια των τραπεζών και είναι πλέον στα χέρια εταιρειών που θα επιδιώξουν με κάθε τρόπο να ανακτήσουν το σημαντικότερο τμήμα από τα δάνεια που αγόρασαν από τις τράπεζες. Σε πολλές περιπτώσεις, νοικοκυριά που πραγματικά δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους θα βρεθούν αντιμέτωπα με τον κίνδυνο της έξωσης γιατί οι κυβερνήσεις μετά το 2012 δεν κατάφεραν να λύσουν οριστικά το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων των ευάλωτων νοικοκυριών.  

Δεύτερον… Θα μπορούσε η κυβέρνηση να βάλει περισσότερο πλάτη και να προστατέψει την κοινωνία σε ό,τι αφορά την ενεργειακή και πληθωριστική κρίση; Αν ναι, πώς;

Η κυβέρνηση της ΝΔ όπως και η προηγούμενη των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με τις επιλογές τους στην ενεργειακή πολιτική κατέστησαν την ελληνική οικονομία ιδιαίτερα ευάλωτη στην ενεργειακή κρίση καθώς αύξησαν την εξάρτηση της χώρας από το φυσικό αέριο. Επιπρόσθετα, η ΝΔ δεν έκανε ουσιαστικούς ελέγχους για τα περιθώρια κέρδους και την εκμετάλλευση από πολλές επιχειρήσεις στον ενεργειακό τομέα – και όχι μόνο – των ολιγοπωλιακών συνθηκών που επικρατούσαν στις αγορές.

Πολλά από τα μέτρα της ΝΔ υπήρξαν οριζόντια και όχι στοχευμένα, όπως για παράδειγμα οι ελαφρύνσεις στο ρεύμα, ενώ σε συνθήκες κρίσης η ΝΔ περνούσε φορολογικά μέτρα που ελάφρυναν δυσανάλογα τη φορολογία εισοδήματος από κεφάλαιο έναντι της φορολογίας εισοδήματος από εργασία. Η ΝΔ αρνήθηκε να βάλει πλαφόν στη λιανική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας όπως και να μειώσει έμμεσους φόρους ή να φορολογήσει τα υπερκέρδη των εταιρειών. Όταν η κυβέρνηση κατάλαβε ότι το καλάθι του νοικοκυριού είναι αναποτελεσματικό στη συγκράτηση των τιμών, έσπευσε να προτείνει την επιδότηση αγορών 8,5 εκατομμυρίων πολιτών.   

Πώς βλέπετε τη μέχρι στιγμής πορεία του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής; Μπορεί να επαναφέρει το κόμμα σε τροχιά εξουσίας;

Η εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη δημιούργησε προσδοκίες για μια μεγάλη ανατροπή του πολιτικού χάρτη της χώρας στον χώρο της κεντροαριστεράς. Η ΝΔ εξυπηρετείται από την παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης γιατί το έλλειμμα αξιοπιστίας που τον συνοδεύει μετά την κυβερνητική εμπειρία του 2015-2019 διευκολύνει τη ΝΔ να αξιοποιήσει ακόμη και σήμερα τα οφέλη του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου που την έφερε στην κυβέρνηση το 2019. Άρα, η ΝΔ θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο, θεμιτό και αθέμιτο, για να αποτρέψει την άνοδο του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής. Ανάλογη στάση θα τηρήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ καθώς εξακολουθεί να αδυνατεί να χτίσει ένα νέο αφήγημα για τη χώρα τώρα που δεν μπορεί να επενδύσει στο αντιμνημονιακό αφήγημα που τον έφερε με πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική ζωή της χώρας.

Που βάζετε τον πήχη για το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής στις επικείμενες εθνικές εκλογές;

Για το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής το μεγάλο ζητούμενο μετά τις εκλογές του 2019 είναι η ανατροπή του «κολοβού» δικομματισμού του ενάμιση κόμματος. Αυτός είναι ο στόχος αν θέλουμε να επανέλθουμε ως πρωταγωνιστές στην πολιτική ζωή της χώρας.

Ποια θα είναι η διακύβευση αυτών των εκλογών;

Η χώρα έχει υποστεί τεράστιες απώλειες από την πολύχρονη και παρατεταμένη χρηματοοικονομική κρίση. Οι απώλειες αποτυπώνονται ακόμη πιο έντονα αν αξιολογηθεί η θέση της χώρας έναντι των υπολοίπων χωρών της ΕΕ βάσει του δείκτη κατά κεφαλήν εισοδήματος σε ισοτιμία αγοραστικής ισοδυναμίας. Η Ελλάδα το 2021 ήταν στην προτελευταία θέση μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ, μπροστά μόνο από τη Βουλγαρία.

Σε αυτές τις εκλογές, λοιπόν, οι πολίτες πρέπει να αποφασίσουν αν, με τις πολιτικές της ΝΔ, η χώρα κινείται σε μια πορεία που διασφαλίζει μεσοπρόθεσμα σταθερή βιώσιμη ανάπτυξη και ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης ή αν οι πολιτικές της ΝΔ οδηγούν σε μια άνιση κατανομή εισοδήματος και πλούτου που στο τέλος θα μας οδηγήσουν σε μια επανάληψη της οδυνηρής εμπειρίας του 2009.

Εξίσου κρίσιμη είναι η διακύβευση του σεβασμού των δημοκρατικών θεσμών από τη ΝΔ, από το 2019 έως σήμερα. Φαινόμενα νεποτισμού, διαφθοράς, παράνομων παρακολουθήσεων και χειροτέρευσης της ελευθερίας του τύπου στην Ελλάδα κάνουν τον γύρο του κόσμου σε πρωτοσέλιδα έγκυρων μέσων όπως οι New York Times και το Politico. Οι πολίτες καλούνται να πάρουν θέση αναφορικά με τη διολίσθηση των δημοκρατικών θεσμών στην Ελλάδα επί διακυβέρνησης ΝΔ.

Θεωρείτε πως το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής θα πρέπει, στο όνομα της κυβερνησιμότητας και της υπεύθυνης στάσης που τόσα χρόνια έχει καλλιεργήσει μέσα στα μνημόνια, να επιδιώξει τη δημιουργία μίας κυβέρνησης συνασπισμού; Αν ναι, με ποιο ή ποια κόμματα;

Από το ξέσπασμα της κρίσης, το ΠΑΣΟΚ ανέδειξε την καίρια σημασία επίτευξης συναινέσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης. Η ΝΔ αρνήθηκε τη συναίνεση με τον τότε αρχηγό της κ. Σαμαρά να υποστηρίζει ότι πρώτος αυτός ύψωσε τη σημαία του αντιμνημονίου.

Εκτιμούσε –λανθασμένα όπως αποδείχτηκε– ότι οι πολίτες θα επιβραβεύσουν τη ΝΔ για την αντιμνημονιακή της στάση αδιαφορώντας για τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες. Τελικά, η ΝΔ πήρε 18,9% στις εκλογές του Μαϊου 2012 αλλά, μόλις σχημάτισε κυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ και εφάρμοσε τις δεσμεύσεις του δεύτερου μνημονίου, έστρωσε τον δρόμο στον επίσης αντιμνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι, το 2015 προχώρησε στην πρωτοφανή – για κόμμα που αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερό – συγκυβέρνηση με την καραμανλική ακροδεξιά των ΑΝΕΛ του Καμένου για να εφαρμόσουν το τρίτο μνημόνιο, αντί να το σκίσουν.

Σήμερα, ο κ. Μητσοτάκης διεκδικεί αυτοδυναμία αποκλείοντας συνεργασίες ενώ ο κ. Τσίπρας ψήφισε την απλή αναλογική αλλά δεν επιθυμεί κυβέρνηση ηττημένων. Τα εκλογικά αποτελέσματα από το 2012 και μετά δεν προσφέρουν μια ξεκάθαρη εικόνα για το τι επιθυμεί το εκλογικό σώμα για τη διακυβέρνηση της χώρας. Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής ζητά από τους πολίτες να προκρίνουν το πρόγραμμά του και με την ψήφο τους να δώσουν προοπτική σε μια σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση. Το εκλογικό σώμα ας αποφασίσει εάν επιθυμεί μονοκομματικές κυβερνήσεις ή κυβερνήσεις συνεργασίας και ποιες.

Κλείνω με μία προσωπική ερώτηση: Γιατί αποφασίσατε να μην είστε ξανά υποψήφιος;

Στην πολιτική είναι χρήσιμο να παρακολουθείς και να μεταφράζεις σωστά τα μηνύματα που στέλνει το εκλογικό σώμα. Αμέσως μετά το εκλογικό αποτέλεσμα του Ιουλίου 2019, ενημέρωσα τη Φώφη Γεννηματά ότι παραμένω στη διάθεση της παράταξης, αλλά δεν θα είμαι υποψήφιος στις επόμενες εκλογές. Από τότε μέχρι σήμερα δεν μεσολάβησε κάποια εξέλιξη που θα με έκανε να αλλάξω γνώμη.  

*Συνέντευξη Φίλιππου Σαχινίδη στον Α. Ράιδο που αναρτήθηκε στο ONLARISSA 31 Δεκεμβρίου 2022